Kişinin kendini değerli hissetmesi en temel ihtiyaçlardandır. Değersizlizlik hissi ise kişinin kendini değersiz ve yetersiz hissetmesi, çok yeterli bir tanımlama değildir. Çünkü bu hislerin çok büyük bir kısmı bilinç düzeyinde değil,bilinçaltında gerçekleşir.
Şimdi bunu biraz açıklayalım. Bilinç düzeyinde hiç kimse kendisinin değersiz ve yetersiz olduğunu kabul etmek istemez. Genellikle bunu bilinçaltında saklar. Ve bunu davranışları ile ortaya çıkartır. O halde hangi davranışlarımız bizim bilinçaltında değersizlik hissettiğimizi anlatır. Doğru soru bu olmalı.
1- İlk sırayı ve en önemlisi utanç duygusudur. Aşırı utanç duyan biri genelde kendini değersiz ve yetersiz hissediyor demektir.
2- İkinci olarak kendini aşırı eleştiren kişiler. Buna içses olarak kendini eleştirenleride eklemeliyiz.
3- Üçüncü olarak, aşırı kıskanç olan kişilerde kendini değersiz hisseden kişilerdir diyebiliriz.
4- Son olarak ise, aşırı alıngan, kırılgan kişiler genellikle kendini değersiz hisseden kişilerdir diyebiliriz.
Bilinçaltında değersizlik hissi varsa ve yukarıdaki davranışları sergileyen kişiler, genellikle bunlar ile başetme yöntemleri geliştirirler. Ama genelde geliştirmiş olduğu bu yöntemler kişinin değersizlik hissini gidermez, hatta devamını sağlayan yöntemlerdir diyebiliriz. Şimdi değersizlik hissi ile başetmek için hangi yöntemleri kullanır buna biraz bakalım.
1- İlk olarak ve en çok kullanılan yöntem, kaçınma davranışıdır. Kişi kendini değersiz hissettirecek her türlü ortam, durum ve kişilerden kaçınır. Okula gitmek istemeyen bir çocuk buna örnek olabilir mesela.
2- İkinci geliştirilen yöntem, teslim olmadır. Kişi kendini değersiz hissini kabul ettiği için, hayatına kendine en çok eleştiren,küçümseyen kişilerden kurar. Diğreleri ile sağlıklı iletişim kuramaz.
3- Son başetme yöntemi ise aşırı telafi etme eğilimidir. Kişi değersizlik hissini hiç algılamamak için,hayatına yüksek standartlar getirir. Başk bir deyişle mükemmelliyetçi olurlar. Bu kişiler genelde hayır diyemeyen kişilerdir.
Baştada söylediğim gibi,bu başetme yöntemlerini kullanan kişiler değersizlik hissini gidermez,aksine devamını sağlar. Kişi,ortam ve duruma göre bunların herbirini kullanabilir.
Şimdi de değersizlik yada yetersizlik hissi nasıl oluşur biraz ona bakalım; Genel olarak bu his kişinin çocukluk dönemine dayanır. Bu dönemde, okul yada aile içinde fikirleri,davranışları ve ihtiyaçları yeterince değerli bulunulmadı ise aynı zamanda bunları söylemesi zor yada söylediğinde aşırı eleştirildi ise olabilir. Birde aynı ortamlarda kardeş yada başka çocuklar ile kıyaslandıysa da çocuk değersizlik hissi oluşturmuş olabilir. Bu dönemdeki çocuklar iyi takip edilmeli.
Unutmadan şunu da söylemeliyim. Değersizlik hissini,kaçınma yöntemi ile başetmeye çalışanlar, aşırı yeme, aşırı bağımlı olma gibi yöntemlerede başvurabilirler.
Son olarak, Değersizlik ve yetersizlik hissi ile nasıl başedebiliriz ondan bahsedelim. Zaten bu yazıyı okudunuz,anladınız ve özümsediysenizi bu his ile doğru mücadele etmeye başladınız diyebiliriz. :) Gerçekten bu düşünce ve davranışlar sizde varsa, bunun sadece sizin içinizde bir his olduğunu,bunun dışardan görünmediğini bilmeniz düşüncelerinizi yönlendirme açısından çok önemlidir. Ve yukarda bahsettiğimiz bu güne kadar kullandığınız başetme yöntemlerinin tam aksini yapmaya başlarsanız çözüm olacaktır.
Ve şunu unutmayın, Değerli hissetmek bir ihtiyaçtır. Kayıtsız, şartsiz her birey değerli olmayı hakeder.
Kıymetli Kalın
Şimdi bunu biraz açıklayalım. Bilinç düzeyinde hiç kimse kendisinin değersiz ve yetersiz olduğunu kabul etmek istemez. Genellikle bunu bilinçaltında saklar. Ve bunu davranışları ile ortaya çıkartır. O halde hangi davranışlarımız bizim bilinçaltında değersizlik hissettiğimizi anlatır. Doğru soru bu olmalı.
1- İlk sırayı ve en önemlisi utanç duygusudur. Aşırı utanç duyan biri genelde kendini değersiz ve yetersiz hissediyor demektir.
2- İkinci olarak kendini aşırı eleştiren kişiler. Buna içses olarak kendini eleştirenleride eklemeliyiz.
3- Üçüncü olarak, aşırı kıskanç olan kişilerde kendini değersiz hisseden kişilerdir diyebiliriz.
4- Son olarak ise, aşırı alıngan, kırılgan kişiler genellikle kendini değersiz hisseden kişilerdir diyebiliriz.
Bilinçaltında değersizlik hissi varsa ve yukarıdaki davranışları sergileyen kişiler, genellikle bunlar ile başetme yöntemleri geliştirirler. Ama genelde geliştirmiş olduğu bu yöntemler kişinin değersizlik hissini gidermez, hatta devamını sağlayan yöntemlerdir diyebiliriz. Şimdi değersizlik hissi ile başetmek için hangi yöntemleri kullanır buna biraz bakalım.
1- İlk olarak ve en çok kullanılan yöntem, kaçınma davranışıdır. Kişi kendini değersiz hissettirecek her türlü ortam, durum ve kişilerden kaçınır. Okula gitmek istemeyen bir çocuk buna örnek olabilir mesela.
2- İkinci geliştirilen yöntem, teslim olmadır. Kişi kendini değersiz hissini kabul ettiği için, hayatına kendine en çok eleştiren,küçümseyen kişilerden kurar. Diğreleri ile sağlıklı iletişim kuramaz.
3- Son başetme yöntemi ise aşırı telafi etme eğilimidir. Kişi değersizlik hissini hiç algılamamak için,hayatına yüksek standartlar getirir. Başk bir deyişle mükemmelliyetçi olurlar. Bu kişiler genelde hayır diyemeyen kişilerdir.
Baştada söylediğim gibi,bu başetme yöntemlerini kullanan kişiler değersizlik hissini gidermez,aksine devamını sağlar. Kişi,ortam ve duruma göre bunların herbirini kullanabilir.
Şimdi de değersizlik yada yetersizlik hissi nasıl oluşur biraz ona bakalım; Genel olarak bu his kişinin çocukluk dönemine dayanır. Bu dönemde, okul yada aile içinde fikirleri,davranışları ve ihtiyaçları yeterince değerli bulunulmadı ise aynı zamanda bunları söylemesi zor yada söylediğinde aşırı eleştirildi ise olabilir. Birde aynı ortamlarda kardeş yada başka çocuklar ile kıyaslandıysa da çocuk değersizlik hissi oluşturmuş olabilir. Bu dönemdeki çocuklar iyi takip edilmeli.
Unutmadan şunu da söylemeliyim. Değersizlik hissini,kaçınma yöntemi ile başetmeye çalışanlar, aşırı yeme, aşırı bağımlı olma gibi yöntemlerede başvurabilirler.
Son olarak, Değersizlik ve yetersizlik hissi ile nasıl başedebiliriz ondan bahsedelim. Zaten bu yazıyı okudunuz,anladınız ve özümsediysenizi bu his ile doğru mücadele etmeye başladınız diyebiliriz. :) Gerçekten bu düşünce ve davranışlar sizde varsa, bunun sadece sizin içinizde bir his olduğunu,bunun dışardan görünmediğini bilmeniz düşüncelerinizi yönlendirme açısından çok önemlidir. Ve yukarda bahsettiğimiz bu güne kadar kullandığınız başetme yöntemlerinin tam aksini yapmaya başlarsanız çözüm olacaktır.
Ve şunu unutmayın, Değerli hissetmek bir ihtiyaçtır. Kayıtsız, şartsiz her birey değerli olmayı hakeder.
Kıymetli Kalın
